2000’li yılların başından itibaren, teknolojinin de imkân sağlaması ile birlikte önemli bir dönüşüm içinde olan ofis sektörü, Mart 2020 sonrasında, pandemi kaynaklı nedenlerle dönüşümünü hızlandırdı. Özellikle son yıllarda, teknik imkanlar sağlanmasına rağmen alışkanlıklarda değişim yaşanmadığı için, mekânsal bağ olmadan yapılabilecek çok sayıda iş, ofis binalarında çalışarak gerçekleştirilmekteydi. Pandemi süreci ise alışkanlıkların yeniden şekillendirilmesine neden olarak, ofis sektörünün değişimini ciddi anlamda hızlandırdı. Pandemi sürecinde, birçok firma, yüksek metrajlı ofis alanlarına ihtiyaç duyulmadan da çalışılabildiğini görerek, gelecek kiralamalarını buna göre şekillendirmek üzere bazı adımlar attı.
İnternet altyapısının gelişimi, online toplantı platformlarının yaygınlaşması, VPN ve bulut gibi teknolojilerin erişilebilirlik ve güvenilirliklerinin artmasıyla, birçok sektörün çalışma düzeni değişiklik gösterdi. Isıtma-soğutma ve aydınlatma gibi gider kalemlerine sahip büyük ofis alanlarının gerekliliği sorgulanarak, pandemi ile birlikte, birçok sektörün ofis alanlarına ihtiyacının geçmiş dönemlerde olduğu kadar yüksek olmadığı ortaya çıktı. 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu çerçevesinde, GSM operatörleri yardımı ile hukuki geçerliliğe sahip elektronik imzanın mümkün hale gelmesi, uzaktan çalışma konusunda en büyük soru işaretlerinden birinin giderilmesine yol açtı. Bütün bu gelişmeler neticesinde, yüksek metrajlı kiralamalar yapan firmalardan bazıları, uzaktan çalışma modeli ile birlikte daha düşük alanlara geçiş yaptı, bazı firmalar ise paylaşımlı ofis konsepti ile çalışmayı tercih etti.
Pandemi süreci, yalnızca ülkemizde değil başka ülkelerde de benzer etkilere yol açtı. Uzaktan çalışma sistemi, ofis alanlarının küçültülmesi ve paylaşımlı ofisler gibi kavramları dünya genelinde de oldukça yaygın hale getirdi.
Batı Avrupa’da oldukça yaygın olan paylaşımlı ofis konsepti, aynı ofis alanının, farklı zamanlarda farklı kişiler tarafından kullanılması olarak biliniyor. Çok farklı hizmet paketlerinden oluşan paylaşımlı ofisler, Levent, Maslak, Ümraniye ve Ataşehir gibi nitelikli ofis alanlarının bulunduğu bölgelerde yoğunlaşıyor. Taksim ve çevresi de önemli bir ofis stokuna sahip olmamasına rağmen paylaşımlı ofis alanları barındırıyor.
Tercih edilen paketlere göre kapsam değişmekle birlikte, genel olarak, şirket adresi olarak tanımlama ve sekretarya hizmetleri (kargo kabulü, santral hizmeti), aylık belirli saat ve alan sınırlamaları ile çalışabilme veya toplantı odalarının kiralanması gibi çok çeşitli alternatifler bulunuyor. Paketler kapsamında, birçok farklı ülkede ofis kullanabilme hakkı ile birlikte, hibrit (belirli günlerde veya belirli ekipler ofisten çalışırken, şirketin geri kalanının kendi evlerinden çalıştığı konsept) veya tamamen uzaktan çalışan firmalar için altyapı ve ofis araç-gereci danışmanlığı gibi birçok farklı hizmet, paketler kapsamında sunuluyor.
Paylaşımlı ofis konseptinin, firmaların üzerinden büyük metrajlı ofis alanlarının kira ve kullanım giderlerinden oluşan önemli bir yükü almasının yanında; network konusunda sağladığı imkanlar da kullanıcılar tarafından tercih edilmesine neden oluyor. Aynı anda ve çok farklı sektörlerden firmaların aynı ofis binası içinde yer alması, yeni kişilerle tanışabilmek konusunda avantajlı bir durum olarak değerlendiriliyor.
Pandemi sonrasında, ofis sektörünün yaşayacağı dönüşümün, çalışma hayatını yeniden şekillendirmesi oldukça muhtemel görünüyor. Bu dönüşüm, ofis alanlarının küçülmesi, uzaktan çalışma modelinin yaygınlaşması ve paylaşımlı ofislere olan ilginin artışını da beraberinde getireceğini düşünüyorum. Uzaktan veya hibrit çalışma modellerinin, çalışanların hayatlarına kattığı konfor ve şirketler için düşük maliyeti, şirketlerin bu modellerden vazgeçmesini zorlaştıracağı düşünülüyor.
